Niewątpliwie naszą uwagę rozpraszają, skądinąd pomocne, odnośniki, korzystanie z nich zmniejsza bowiem przywiązanie do pierwotnego tekstu, a sama treść staje się bardziej przypadkowa i tymczasowa. W rezultacie pozyskane informacje ulegają fragmentaryzacji (por. Nicholas Carr, Płytki umysł, Helion 2013).

Tymczasem przekaz wideo ma potencjalnie większą szansę na pobudzenie refleksji poprzez ruch i włączenie naturalnego mechanizmu rozpoznawania twarzy i nastroju obserwowanej osoby lub zjawiska (por. Piotr Maczuga, Dlaczego warto uczyć za pomocą wideo, maczuga.edu.pl, 2016), co z kolei wywołuje emocje wspierające proces koncentracji, przywiązania i podążania za treścią. Innymi słowy – jak powiedział kiedyś Piotr Maczuga… „łatwiej jest pokazać, jak zawiązać sznurowadło niż napisać na ten temat artykuł”.

W tej sytuacji nie powinna dziwić nas rosnąca popularność seriali, filmów dokumentalnych, wideo tutoriali, wykładów online, wywiadów, a także podkastów i audiobooków. I to nie tylko wśród młodzieży. Multimedia odtwarzające bądź imitujące rzeczywistość faktyczną powodują znacznie wyższy stopień immersji (zanurzenia się i zaangażowania osoby korzystającej z wytworów świata wirtualnego, por. Sidey Myoo (prof. Michał Ostrowicki), Ontoelektronika, Wydawnictwo UJ, 2013). Fakt, że obserwujemy rzeczywiste zdarzenia, słuchamy autentycznych wypowiedzi, podążamy za gestykulacją osoby dzielącej się wiedzą albo przynajmniej dajemy się porwać w fikcyjnej rzeczywistości, złudnie przypominającą realną, sprawia, że lepiej rozumiemy prezentowane sytuacje i sens opowieści. Multimedialność przekazu silniej niż elektroniczne słowo pisane uruchamia emocje i sprawia, że utożsamiamy się z bohaterami filmu czy podkastu, a przyjęcie (a nawet świadome odrzucenie) ich perspektywy znacznie poszerza i pogłębia świadomość opisywanego w ten sposób problemu. Oczywiście, to, co napisałam nie wyklucza sytuacji odrealnienia prezentowanego świata i wzrostu obojętności, wywołanego przez naturalne mechanizmy obronne (dlatego m.in. relacje reporterów wojennych, szczególnie jeśli są często oglądane z wygodnej kanapy i za pośrednictwem szklanego ekranu telewizora, przestają nas poruszać i nie ułatwiają współuczestnictwa w opisywanych w ten sposób wydarzeniach).

Nie zmienia to jednak faktu, że coraz częściej uczymy się z materiałów wideo i audio niż z książek lub artykułów naukowych. Używanie ich w akademickich kursach online lub kursach otwatych (np. typu MOOC), czy podczas zajęć tradycyjnych, po prostu dla ich urozmaicenia, jest coraz popularniejsze. Czy zawsze słusznie – to już zupełnie inne zagadnienie… Osobiście nie dysponuję na ten temat jednoznacznymi wynikami badań naukowych (por. np. Alan D. Greenberg, Jan Zanetis, The Impact of Broadcast and Streaming Video in Education, Cisco 2012, Nicole Flynn, Research Review: What is the Impact of Using Video in the Classroom?, cielo24.com, 2016, Emily Cruse, Using Educational Video in the Classroom: Theory, Research and Practice, www.libraryvideo.com, 2006). Tezie postawionej na początku niniejszego tekstu przeczy autentyczna anegdota niedawno opowiedziana mi przez jedną z Was…

Możemy mieć jednak nadzieję, że nie wszyscy studenci nie mają kontaktu z wartościowymi treściami, wspierającymi ich rozwój. A jeśli tak, warto im je podrzucać… Oczywiście możemy skorzystać z własnych nagrań (audio lub wideo), i to niezależnie od tego, jak bardzo są amatorskie, ale możemy też użyć filmów dostępnych w znanych (i uznanych) serwisach profesjonalnie serwujących filmy. I to nie dlatego, że są wydajnymi serwisami streamingowymi, ale także dlatego, że stworzyły swoistego rodzaju kulturę uczestnictwa, opartą o wymianę treści na otwartych licencjach autorskich. Najbardziej znanym z nich jest rzecz jasna Youtube. Nie trzeba jednak ograniczać się do „głównego” Youtube’a – warto wypróbować Youtube Learning lub mniej popularny Youtube Teacher (playlisty oraz kanały). Sugeruję jednak samodzielne poszukiwania na kanałach gwarantujących najwyższą merytoryczną jakość treści, np. London School of Economics and Political Science czy MIT (tutaj lub tutaj).

Filmy z Youtube’a dość łatwo zaimplementować w kursach tworzonych na platformie Moodle. Wystarczy w dowolnym miejscu kursu – korzystając z edytora platformy (niezależnie od tego, czy na Stronie, Etykiecie, w Książce lub opisie Forum albo nawet w pytaniu testowym/quizowym) – skopiować i podlinkować odnośnik do wybranego filmu z Youtube. Jak to zrobić krok po kroku?

1. Oczywiście należy zacząć od znalezienia właściwego filmy w serwisie Youtube.
2. Następnie pobrać oryginalny odnośnik do filmu (funkcja Udostępnij, znajdująca się pod filmem).